3 Mart 2023 tarihli ve 32121 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7438 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile kamu çalışanlarının yıllardır süren bir mağduriyeti sona erdirilmiş; zorunlu emeklilik uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır.

Ancak yapılan bu düzenleme, geçmişte zorla emekli edilen binlerce işçinin yaşadığı mağduriyeti gidermekten uzak kalmıştır.

Ne Oldu?

2018 yılında yürürlüğe giren ZEM (Zorunlu Emeklilik) uygulaması ile birlikte, kamuda çalışan birçok işçi, emeklilik şartlarını sağladığı gerekçesiyle, kendi rızası dışında işten çıkarıldı. İş Kanunu’nun 17. maddesi çerçevesinde yapılan bu fesih işlemleri, fiilen bir “zorla emeklilik” anlamına gelmiş; anayasanın eşitlik ilkesi ve İş Kanunu'nun “emekliliğin geçerli fesih nedeni sayılamayacağı” yönündeki içtihatlarına açıkça aykırılık teşkil etmiştir.

Ne Değişti?

7438 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle bu uygulama yürürlükten kaldırıldı. Bu değişiklik, yeni mağduriyetlerin oluşmasının önüne geçmiştir. Ancak bu düzenleme, geçmişte hakları elinden alınan, rızası dışında işten ayrılmaya zorlanan, geçim kaynakları bir anda kesilen binlerce kamu işçisini kapsamamıştır. Yani uygulama kaldırıldı ama mağdurların hakkı hâlâ teslim edilmedi!

Ne İstiyoruz?

Zorunlu emeklilik uygulamasıyla işten çıkarılan işçilerin işe iadesini sağlayacak yasal bir düzenleme yapılmasını,

Bu süreçte uğradıkları maddi ve manevi kayıplar için adil bir tazmin mekanizmasının kurulmasını,

Emekçilerin anayasal haklarının geriye dönük olarak da tanınmasını,

Bu mağduriyetin TBMM çatısı altında gündeme alınarak kalıcı bir çözüme kavuşturulmasını talep ediyoruz.

Neden Önemli?

Emekçilerin iradesi dışında emekli edilmesi; sadece bir çalışma hakkı ihlali değil, aynı zamanda insan onuruna aykırı bir uygulamadır. Bugün zorunlu emekliliğe karşı ses çıkarmazsak, yarın başka adaletsizliklere karşı sessiz kalmak zorunda kalırız. Geçmişte yapılan bir yanlışın “kaldırıldı” denerek üzerinin örtülmesi değil, mağdurların haklarının teslim edilmesi gerekir.

Son Söz:

Zorunlu emeklilik uygulaması anayasal eşitlik ve adalet ilkelerine aykırıdır. Bu yanlıştan dönülmüş olması sevindiricidir, ancak bu yeterli değildir. Hakkı yenen emekçiler için adım atılmalı, işe iade ve hak iadesi bir an önce sağlanmalıdır.

Zorla emekli edilen işçilerin sesi olmaya devam edeceğiz.
Mağdurlar için adalet istiyoruz.  
 

Tülin ÖZER 

ZORUNLU EMEKLİ MAĞDURLAR (ZEM) PLATFORM BAŞKANI